Ciemieniucha jest powszechnym zjawiskiem u najmłodszych, chociaż może zaniepokoić rodziców, którzy spotykają się z nią po raz pierwszy. Na szczęście nie ma powodów do zmartwień – ciemieniucha nie stanowi żadnego zagrożenia dla zdrowia maluszka. W większości przypadków nie trzeba jej nawet leczyć. Wystarczy odpowiednio pielęgnować skórę dziecka, aby ustąpiła. A jak powinna wyglądać taka pielęgnacja – dowiesz się z poniższego artykułu.
Czym jest ciemieniucha?
Ciemieniucha, określana też jako czepiec kołyskowy, jest łagodną postacią łojotokowego zapalenia skóry u niemowląt. Pojawia się zwykle w ciągu dwóch-trzech pierwszych miesiącach życia, rzadziej u starszych dzieci. Utrzymuje się przez kilka tygodni lub miesięcy, po czym znika. Nie wymaga leczenia, tylko zabiegów pielęgnacyjnych.
Jakie są objawy ciemieniuchy?
Początkowo ciemieniucha ma postać białego nalotu umiejscowionego na czubku głowy w okolicy ciemiączka. W miarę upływu czasu pojawiają się żółtawe łuski, które stają się coraz grubsze i większe. Mogą utworzyć skorupę pokrywającą całą owłosioną skórę głowy. Obserwuje się również zaczerwienienie skóry. Zmiany mogą pojawić się także na szyi, za uszami bądź na twarzy dziecka: na czole, brwiach i nosie. Czasami lokalizują się na tułowiu i w okolicy pieluszkowej.
Jak powstaje ciemieniucha?
Dokładne przyczyny ciemieniuchy nie zostały jeszcze wyjaśnione. Przypuszcza się, że za objawy odpowiadają hormony matki, które w czasie ciąży przeniknęły do organizmu dziecka przez łożysko. Hormony te pobudzają gruczoły łojowe do wzmożonej pracy. Inną przyczyną jest niedojrzałość gruczołów łojowych u niemowlaka. Podkreśla się także rolę drożdżaków Malassezia w rozwoju ciemieniuchy – grzyby te na skutek nasilonego wydzielania łoju namnażają się nadmiernie.
Jak zadbać o główkę maluszka z ciemieniuchą?
Przy ciemieniusze powinno się odpowiednio pielęgnować skórę dziecka. Nie tylko dlatego, że wygląda ona nieestetycznie – zaniedbana, może spowodować infekcję skóry.
Łusek nie można zdrapywać ani zrywać, gdyż grozi to zranieniem skóry. Aby się ich pozbyć, należy postępować zgodnie ze schematem przedstawionym w poniższej tabeli.
Natłuszczanie
Na co najmniej pół godziny przed kąpielą główkę dziecka należy nasmarować oliwką dla niemowląt lub naturalnym olejem, np. kokosowym. Olej można zostawić nawet dłużej, np. na całą noc.
Wyczesywanie
Po upływie określonego czasu należy wyczesać łuskę za pomocą miękkiej szczotki. Należy to robić delikatnie i pod włos.
Mycie
Po skończeniu wyczesywania łusek należy umyć główkę maluszka szamponem nawilżającym.
Powyższe kroki należy powtarzać aż do ustąpienia objawów. Jak często? Niemowląt do trzeciego miesiąca życia nie zaleca się kąpać codziennie i tak samo należy walczyć z ciemieniuchą. Wystarczy wykonywać zabiegi pielęgnacyjne co drugi dzień. Najważniejsze jest, by być w tym systematycznym. U starszych dzieci, które można już kąpać codziennie, powinno się pielęgnować główkę każdego dnia.
Łagodne dermokosmetyki Seborh na łojotokowe zapalenie skóry
Dermokosmetyki Seborh to oparte na naturalnych składnikach preparaty do pielęgnacji głowy z łojotokowym zapaleniem skóry.* To trzy produkty – szampon, emulsja i płyn, które bardzo delikatnie rozmiękczają nagromadzoną na skórze łuskę, ułatwiając jej usunięcie. Dbają również o odpowiedni poziom nawilżenia skóry i regulują pracę gruczołów łojowych.
Szampon Seborh łagodnie oczyszcza skórę głowy. Obecne w nim siarczek selenu i pirokton olaminy ograniczają wzrost grzybów Malassezia, co przyczynia się do zmniejszenia objawów ŁZS.
Emulsja działa natłuszczająco i regenerująco. W składzie ma olej konopny i mocznik, które zmiękczają skórę i pomagają zatrzymać w niej nawilżenie.
Płyn Seborh wykazuje właściwości złuszczające. Zawiera kwasy takie, jak kwas glikolowy i kwas jabłkowy, powodujące odchodzenie łuski.
Stosowanie całego zestawu pozwala na zmniejszenie objawów ŁZS i widocznie poprawia kondycję skóry głowy.
*o stosowanie u dzieci zapytaj lekarza
Kiedy skonsultować się z lekarzem?
Zazwyczaj ciemieniucha ustępuje dzięki domowym sposobom i wizyta u lekarza nie jest konieczna. W pewnych sytuacjach powinniśmy jednak ją rozważyć.
Jeśli pomimo wdrożenia pielęgnacji ciemieniucha nie znika, do tego jej objawy pogarszają się i rozprzestrzeniają na twarz i ciało dziecka, koniecznie powinniśmy skonsultować się z lekarzem. Także gdy zauważyliśmy sączące się wykwity oraz obrzęk lub zaczerwienienie w obrębie zmian, powinniśmy niezwłocznie udać się do specjalisty – mówi Paulina Zachaj, kosmetolog Clinica Cosmetologica
Zaniedbanie ciemieniuchy może doprowadzić do rozwoju zakażenia, wypadania włosów oraz pojawienia się stanu zapalnego.
Przy nasilonych objawach leczenie polega na stosowaniu leków przeciwgrzybiczych, mających za zadanie zmniejszyć kolonizację grzybów Malassezia. Są to szampony i kremy z klotrimazolem, nystatyną lub natamycyną. Lekarz może przepisać również krem z hydrokortyzonem, jeśli mamy do czynienia z bardzo nasilonym stanem zapalnym.
Nawroty ciemieniuchy wymagają diagnostyki, ponieważ mogą za nie odpowiadać różne choroby wieku dziecięcego i alergie, przykładowo atopowe zapalenie skóry.
Profilaktyka ciemieniuchy
Czy można zapobiegać ciemieniusze? Niestety żaden sposób nie daje gwarancji, że ta przypadłość nigdy nie wystąpi u dziecka lub nie nawróci. Ryzyko można obniżyć poprzez unikanie przegrzewania dziecka, szczególnie jego głowy. Ponieważ ciepło pobudza gruczoły do intensywniejszej pracy, należy zakładać maluchowi nakrycia głowy tylko wtedy, gdy jest to konieczne. Lepiej nie zakładać mu czapeczki gdy przebywa w domu. Warto też zwrócić uwagę na to, z jakiego materiału jest wykonane nakrycie.
Ciemieniucha jest przypadłością typową dla niemowląt. Objawia się łuszczącymi, żółtawymi płatkami na skórze głowy malucha. Utrzymuje się przez kilka tygodni bądź miesięcy, po czym znika. W większości przypadków nie ma potrzeby specjalistycznego leczenia i można poradzić sobie z czepcem kołyskowym dzięki odpowiedniej pielęgnacji. Jeśli jednak obserwujemy pogorszenie objawów lub niepokojące symptomy, np. sączące się wykwity, nie zwlekajmy z wizytą u lekarza.
FAQ
1. Jak wygląda ciemieniucha u niemowlaków?
Ciemieniucha u niemowlaków ma postać żółtych łusek z zaschniętego łoju, które pojawiają się w okolicy ciemiączka. Czasami tworzy skorupkę obejmującą całą owłosioną skórę głowy.
2. Czy ciemieniucha znika sama?
Może zniknąć sama, jednak ze względów estetycznych warto zadbać o odpowiednią pielęgnację skóry dziecka.
3. Jak często myć głowę z ciemieniuchą?
U najmłodszych, czyli dzieci poniżej 3. miesiąca życia można myć główkę co drugi dzień. Starszym dzieciom można myć głowę codziennie.
4. W jakim wieku pojawia się ciemieniucha?
Najczęściej ciemieniucha powstaje u niemowląt między 2. a 10. tygodniem życia. Może wystąpić również u starszych dzieci, np. u dwulatków, są to jednak rzadsze przypadki.