Kaszka na twarzy to potoczne określenie na problem skórny, który może mieć różne przyczyny. Kaszka pojawia się niezależnie od wieku, najczęściej jednak dotyczy niemowląt i małych dzieci. Co może oznaczać, jeśli występuje na skórze twarzy? I jak się jej pozbyć?
Kaszka na twarzy – co to właściwie jest?
Kaszka na twarzy ma postać drobnych, podskórnych grudek, występujących zwykle w gęstych skupiskach. Pojawiają się one najczęściej na czole i policzkach. Przeważnie mają kolor skóry, ale mogą być też białe, żółtawe lub czerwone. Od krostek odróżnia je brak charakterystycznego czubka. Łatwo można je pomylić z zaskórnikami zamkniętymi, które występują w trądziku, ale to nie jest to samo. To dwa odrębne problemy, z którymi należy walczyć w inny sposób.
Czasami kaszce na twarzy towarzyszą inne objawy, na przykład zaczerwienienie, pieczenie lub swędzenie. Obecność tych objawów bądź ich brak stanowi cenną informację diagnostyczną.
Kaszka na twarzy u dziecka – co może oznaczać?
U niemowląt kaszka na twarzy najczęściej nie oznacza niczego poważnego. Często to całkiem normalne zjawisko, będące wynikiem niedojrzałości gruczołów łojowych u najmłodszych. W takich przypadkach kaszka znika z twarzy samoistnie po pewnym czasie, zwykle około 3. miesiąca życia.
Czerwone grudki mogą pojawić się po przegrzaniu dziecka. Nazywane są potocznie potówkami. To również nie jest powód do niepokoju – szybko ustępują one samoistnie.
Inną przyczyną występowania kaszki u niemowląt i trochę starszych dzieci jest alergia pokarmowa lub uczulenie na kosmetyki. Alergia wiąże się ze swędzeniem, przez co dziecko staje się płaczliwe i niespokojne. Warto sobie przypomnieć, jakie zmiany w odżywianiu lub pielęgnacji dziecka były wprowadzane w ostatnim czasie. Być może tam znajduje się przyczyna problemu. Należy też skonsultować się z pediatrą.
Do lekarza należy udać się jak najprędzej, jeśli wysypce towarzyszy gorączka i złe samopoczucie dziecka. Mogą to bowiem być zwiastuny chorób zakaźnych.
Kaszka na twarzy u dorosłych – co ją najczęściej powoduje?
Kaszka na twarzy u dorosłych nie jest niczym groźnym. Powoduje natomiast dyskomfort estetyczny, stąd wiele osób stara się znaleźć jej przyczyny. Tak samo jak u dzieci, mogą być one bardzo różne.
Przykładowo, za kaszkę pojawiającą się na twarzy mogą odpowiadać zmiany hormonalne. Przy nieprawidłowym poziomie hormonów, np. za wysokim poziomie androgenów i prolaktyny, dochodzi do nasilonej produkcji sebum. W efekcie ujścia gruczołów łojowych ulegają zablokowaniu. Prawdopodobnie przy zaburzeniach hormonalnych będą występowały również inne niepokojące symptomy, np. zaburzenia cyklu miesiączkowego, wzrost masy ciała czy ogólne poczucie zmęczenia i osłabienia. Kobiety, które borykają się z takimi objawami, powinny skonsultować się nie tylko z dermatologiem, ale też z ginekologiem lub endokrynologiem.
Do powstania kaszki czasami przyczynia się nieodpowiednia pielęgnacja. Problem mogą powodować źle dobrane kosmetyki, nieodpowiadające na potrzeby skóry. Również zaniedbania pielęgnacyjne, jak niedokładne zmywanie makijażu, mogą doprowadzić do pojawienia się podskórnych grudek. Trzeba także wspomnieć o alergiach na różne składniki kosmetyków, np. substancje zapachowe czy barwniki. Wysypka alergiczna może mieć wygląd kaszki.
Kaszka może oznaczać też prosaki. Prosaki są to bardzo drobne, nieprzekraczające średnicy jednego milimetra niebolesne grudki. Tworzą się wskutek gromadzenia łoju w ujściach gruczołów łojowych. Przeważnie pojawiają się w okolicach oczu – pod oczami lub na powiekach, a także na czole, nosie, policzkach czy wokół ust. W odróżnieniu do zaskórników zamkniętych, które występują w trądziku, prosaki są twarde i nie dają się wycisnąć.
Kaszka na twarzy – a może to trądzik różowaty?
Kaszka na twarzy u dorosłych może być symptomem trądziku różowatego. Ta przewlekła choroba skóry objawia się w jednej ze swoich postaci (grudkowo-krostkowej) drobnymi grudkami, którym towarzyszy podrażnienie i rumień w centralnej części twarzy. Często występuje też uczucie pieczenia i kłucia skóry. Podobne objawy mogą się pojawiać przy zakażeniu nużeńcem.
Na trądzik różowaty chorują wyłącznie osoby dorosłe, zazwyczaj po 30. roku życia. Do rozwoju schorzenia predysponują: jasna karnacja, cera naczynkowa i płeć żeńska. Schorzenie uważane jest za nieuleczalne i postępujące, można jednak łagodzić i spowalniać jego objawy.
Jak pozbyć się kaszki?
Kaszkę na twarzy da się skutecznie zlikwidować tylko wtedy, gdy poznamy jej przyczynę. Może to się wiązać z koniecznością wizyty u lekarza. Czasami trzeba odwiedzić kilku różnych specjalistów, zanim zostanie postawiona właściwa diagnoza – dermatologa, alergologa, endokrynologa i innych.
Jak zatem walczyć z kaszką, gdy wiemy już, jaka jest jej przyczyna?
U alergików podstawą będzie wykluczenie z diety produktów powodujących reakcje alergiczne. Do najczęściej uczulających pokarmów zaliczane są: mleko krowie, cytrusy, orzechy ziemne, czekolada. Jeśli chodzi o składniki kosmetyków, alergenami są przede wszystkim sztuczne dodatki takie, jak konserwanty, substancje barwiące i zapachowe. Uczulać mogą również składniki naturalne, np. olejki eteryczne. Dopiero po odstawieniu produktów zawierających alergeny zauważymy poprawę stanu skóry.
Jeżeli kaszkę spowodowały błędy pielęgnacyjne, kluczem do jej pokonania będzie wprowadzenie odpowiedniej pielęgnacji. Dużą uwagę należy przyłożyć do prawidłowego oczyszczania. Powinno ono obejmować dwa etapy: pierwszy to demakijaż za pomocą płynu micelarnego lub olejku, który rozpuści wodoodporne zanieczyszczenia, drugi to umycie twarzy pianką lub żelem. Regularnie należy też wykonywać zabiegi złuszczające, np. z użyciem peelingów enzymatycznych. Ponadto trzeba zadbać o to, by kosmetyki odpowiadały na potrzeby cery i nie blokowały porów skóry.
Prosaki najbezpieczniej usunąć w gabinecie doświadczonego kosmetologa. Samodzielna próba eliminowania tych zmian może się skończyć zakażeniem lub doprowadzić do powstania blizn. Lepiej więc udać się na odpowiedni zabieg do specjalisty, który usunie prosaki bez śladu. Najczęściej stosowane metody likwidowania prosaków to: mechaniczne usuwanie zmian, mikrodermabrazja, peelingi chemiczne oraz elektrokoagulacja.
Zaburzenia hormonalne trzeba leczyć zgodnie z zaleceniami specjalisty. W zależności od rodzaju schorzenia, rozwiązaniem może się okazać np. przyjmowanie leków na tarczycę lub tabletek antykoncepcyjnych. Dodatkowo warto zadbać o zdrowy styl życia: wysypianie się oraz odpowiednią dietę.
Trądzik różowaty wymaga leczenia pod okiem lekarza dermatologa. W zależności od przebiegu schorzenia i nasilenia objawów, wdrażane są różne preparaty. Przy zmianach grudkowo-krostkowych lekarz może zalecić stosowanie antybiotyków. Istotna jest również właściwa pielęgnacja skóry.
Bez względu na przyczynę problemu, kaszki nie należy wyciskać. Nie daje to dobrych efektów, ponieważ grudki i tak pozostają. Do tego można pogorszyć stan skóry i spowodować zakażenie.
Kaszka na twarzy – po jakie kosmetyki sięgnąć?
Z kaszką na twarzy możemy próbować poradzić sobie za pomocą kosmetyków. Dobrze byłoby jednak, gdybyśmy znali przyczynę problemu, bowiem przy schorzeniach skóry, np. w trądziku różowatym czy przy alergiach, należy ostrożnie dobierać kosmetyki i unikać pewnych substancji.
Przy grudkach na twarzy często poleca się stosowanie kosmetyków ze składnikami działającymi złuszczająco. Mogą to być np. krem zawierające kwasy AHA lub retinol. Ważne, by stosować je prawidłowo: zaczynać od produktów mających najniższe stężenie i na początek nie aplikować ich codziennie. Nie wolno też zapominać o stosowaniu ochrony przeciwsłonecznej w postaci kremu z filtrem.
Przy trądziku różowatym i alergiach odradza się natomiast sięganie po kosmetyki zawierające agresywne, mocno działające substancje, które mogłyby podrażnić skórę. Warto wybierać dermokosmetyki dedykowane problemowi, oparte na łagodnych, ale skutecznych składnikach aktywnych. Ze składników złuszczających najbardziej poleca się kwas azelainowy, ponieważ działa delikatnie i zmniejsza rumień. Poza tym należy skupić się na nawilżaniu skóry.
Podsumowanie
Kaszka na twarzy najczęściej jest wynikiem złej pielęgnacji lub objawem alergii, chorób skóry czy zaburzeń hormonalnych. Bez poznania przyczyny trudno z nią walczyć. Jeśli nie mamy więc pewności, czym jest spowodowana, wybierzmy się do lekarza. Dzięki diagnozie możliwe będzie ustalenie odpowiedniego planu działania, który przyniesie poprawę stanu cery.
Bibliografia:
1. Malinka W. (1999) Zarys chemii kosmetycznej. Volumed, Wrocław
2. Keis K. et al. Investigation of penetration abilities of various oils into human hair
fi bers. J Cosmet Sci, 2005