Zaskórniki, nazywane też wągrami, występują w trądziku, ale są również typowe dla cery tłustej i mieszanej. Mogą pojawiać się w różnych miejscach na ciele, np. na plecach i ramionach, najczęściej jednak lokalizują się na twarzy. Do powstawania zaskórników przeważnie dochodzi w wieku nastoletnim. Jednak także dużo osób dorosłych boryka się z tą przypadłością. Zaskórniki stanowią przede wszystkim problem estetyczny, ale nie tylko, bowiem gdy wda się stan zapalny, mogą doprowadzić do powstania zmian trądzikowych. Jak zatem się ich pozbyć?
Czym są zaskórniki
Zaskórniki są to wykwity powstałe na skutek nieprawidłowego złuszczania naskórka oraz zaburzonego procesu produkcji sebum przez gruczoły łojowe. Funkcją sebum jest ochrona skóry i włosów, dlatego jego produkcja jest zjawiskiem normalnym. Problem pojawia się wtedy, gdy sebum jest za dużo lub jest zbyt gęste. Łączy się wówczas z martwymi komórkami naskórka i nie mogąc całkowicie wydostać się na skórę, blokuje ujścia gruczołów łojowych.
Co jest przyczyną nieprawidłowości w funkcjonowaniu skóry, przez które dochodzi do powstawania zaskórników? Można wymienić rozmaite przyczyny, np.:
- zaburzenia hormonalne – zbyt wysokie poziomy hormonów płciowych wpływają pobudzająco na gruczoły łojowe i mogą spowodować, że skóra zacznie się mocno przetłuszczać,
- stres – kortyzol, który jest uwalniany we wzmożonych ilościach w sytuacjach stresowych, stymuluje gruczoły łojowe do wydzielania łoju,
- zanieczyszczenia powietrza – substancje obecne w smogu negatywnie oddziałują na skórę, powodując jej nadmierne rogowacenie oraz przetłuszczanie,
- nieprawidłowa dieta – spożywanie żywności wysokoprzetworzonej, słodyczy i fast foodów prowadzi do niedoborów witamin i powoduje łojotok,
- nieodpowiednia pielęgnacja – używanie komedogennych kosmetyków w przypadku cery tłustej lub mieszanej, doprowadzanie do przesuszania skóry, a także niedokładne zmywanie makijażu to błędy pielęgnacyjne, które sprzyjają blokowaniu się porów skóry,
- geny – pewne cechy, które powodują skłonność do zaskórników mogą być dziedziczone, np. nadwrażliwość sebocytów na działanie enzymu 5-alfa-reduktazy czy nieprawidłowa budowa aparatu włosowo-łojowego.
Zaskórniki pojawiają się najczęściej w miejscach, w których skóra się przetłuszcza, czyli w tzw. strefie T, obejmującej nos, czoło i brodę. Mogą utworzyć się też na policzkach.
Zaskórniki otwarte i zamknięte – różnice
Zaskórniki dzielimy na otwarte i zamknięte. Łatwo można je od siebie odróżnić, ponieważ wyglądają inaczej.
Zaskórniki otwarte charakteryzują się ciemnym zabarwieniem, które jest efektem utleniania się wydzieliny łojowej. Najczęściej występują na nosie. Jeśli ulegną nadkażeniu, mogą przekształcić się w wypryski, krosty lub torbiele ropne, którym towarzyszy ból i zaczerwienienie skóry.
Zaskórniki zamknięte są jasne – białawe lub w kolorze skóry. Mają postać drobnych grudek. Tworzą się w wyniku zamknięcia ujścia mieszka włosowego przez martwe komórki naskórka, przez co łój nie może się wydostać. Przeważnie występują na policzkach i czole. Gdy są zlokalizowane w skupiskach, można je pomylić z tzw. kaszką na twarzy – nie są jednak tym samym.
Jak pozbyć się zaskórników?
Walka z zaskórnikami nie jest prosta. Nawet po mechanicznym usunięciu – wyciśnięciu – mogą tworzyć się ponownie w tych samych miejscach. Do tematu oczyszczania cery z zaskórników warto więc podejść holistycznie, biorąc pod lupę swoją dietę, pielęgnację oraz inne codzienne nawyki.
Sposoby na zaskórniki
Pierwszym i prawdopodobnie najlepszym sposobem na niedoskonałości cery jest działanie od wewnątrz, poprzez odpowiednią dietę. Należy wyeliminować z niej produkty, które nie służą naszej skórze, czyli wysokoprzetworzoną żywność pełną różnych dodatków, fast foody i produkty obfitujące w cukier oraz tłuszcze trans. W ich miejsce warto spożywać produkty wartościowe, pełne witamin, minerałów i innych składników odżywczych: warzywa, owoce, orzechy, ryby, drób, kasze, jaja. Trzeba też pamiętać o piciu wystarczającej ilości wody, która wspomaga usuwanie toksyn z organizmu oraz dba o nawilżenie skóry.
Drugi ze sposobów, który pozwoli poprawić stan cery zanim jeszcze pojawią się efekty zmian dietetycznych, to właściwa pielęgnacja. Ten temat omówimy szerzej w kolejnym akapicie.
Na co jeszcze warto zwrócić uwagę? Ponieważ na cerę bardzo źle wpływa stres, warto go redukować. Dobrym sposobem jest regularne uprawianie ulubionej aktywności fizycznej oraz kontakt z naturą. Ponadto duże znaczenie ma zdrowy sen. W trakcie snu nasza skóra się regeneruje i oczyszcza z toksyn, dlatego warto spać wystarczającą ilość czasu, by wyglądała zdrowiej.
W przypadku schorzeń powodujących łojotok warto pozostawać pod opieką lekarza. Kobiety cierpiące na zaburzenia hormonalne często zauważają poprawę stanu cery po zażywaniu środków, które przepisał lekarz, np. po tabletkach antykoncepcyjnych.
Osoby, które nie cierpią na poważne zaburzenia i nie biorą żadnych leków, mogą wypróbować picie ziół. Jak wiadomo, zioła wspomagają eliminowanie toksyn z organizmu, a niektóre pomagają naturalnie regulować gospodarkę hormonalną. W walce z zaskórnikami i nadmiernym przetłuszczaniem skóry można sięgnąć np. po wierzbownicę drobnokwiatową, palmę sabałową czy pospolitą pokrzywę. Wykazują one działanie przeciwłojotokowe i antybakteryjne, dzięki czemu mogą pomóc uporać się z niechcianymi zaskórnikami.
Pielęgnacja skóry z zaskórnikami. Jakich kosmetyków używać?
Właściwa rutyna pielęgnacyjna pomoże zwalczyć zaskórniki. Na czym warto się skoncentrować?
Oczyszczanie skóry
Bardzo istotnym krokiem w walce z zaskórnikami jest oczyszczanie skóry. Powinno być jak najdokładniejsze, aby zapobiegać tworzeniu się warunków, które sprzyjają gromadzeniu się łoju, martwych komórek i bakterii.
Cerę tłustą i mieszaną należy oczyszczać zarówno rano, jak i wieczorem, przy czym wieczorne oczyszczanie powinno składać się z dwóch etapów. Najpierw należy zmyć ze skóry makijaż, nadmiar łoju i zanieczyszczenia gromadzące się na skórze w ciągu dnia. W tym celu należy sięgnąć po kosmetyk, który z łatwością rozpuści wodoodporne substancje. Może to być olejek lub płyn micelarny. W kolejnym etapie myjemy twarz pianką lub żelem, następnie spłukujemy twarz wodą.
Peelingi
Dla głębszego oczyszczenia porów raz lub dwa razy w tygodniu warto stosować peeling. To zabieg, który pozwala pozbyć się martwego naskórka i usuwa nadmiar łoju.
W przypadku cery tłustej i mieszanej bez stanów zapalnych możemy sięgnąć zarówno po peelingi mechaniczne, jak i enzymatyczne. Te pierwsze zawierają drobinki ścierające naskórek. Do twarzy warto wybierać peelingi drobnoziarniste i trzeba pamiętać o tym, że nie można ich używać, gdy występują wypryski. Peelingi enzymatyczne uważane są za bezpieczniejsze, ponieważ mają łagodniejsze działanie. Opierają się na enzymach pozyskanych z owoców, np. bromelainie z ananasa czy papainie z papai, które delikatnie rozpuszczają martwy naskórek.
Maseczki
Na zaskórniki świetnie działają również maseczki. Szczególnie polecane są maski robione z naturalnych glinek. Glinki pochłaniają nadmiar sebum oraz delikatnie złuszczają martwe komórki naskórka, odblokowując ujścia gruczołów łojowych. Mają także właściwości regulujące wydzielanie łoju oraz ściągające. Skutecznie ograniczają przetłuszczanie się skóry i redukują wielkość porów.
Nawilżanie
Dlaczego nawilżanie skóry tłustej i mieszanej jest tak ważne? Cera, broniąc się przed wysuszeniem, wytwarza więcej łoju. Co za tym idzie, tworzą się zaskórniki. Nie wolno więc zapominać o regularnym nawilżaniu skóry. Dzięki temu przywrócimy skórze równowagę i nie będzie ona wytwarzała nadmiernej ilości sebum.
Należy unikać kosmetyków zawierających składniki natłuszczające, ponieważ mogą blokować pory. Na co dzień polecane są lekkie kremy, które nie obciążą problematycznej skóry, a dostarczą jej odpowiedniej dawki nawilżenia. Warto w nich szukać takich składników, jak wyciągi roślinne, kwas hialuronowy, pantenol czy magnez (np. w formie pirolidynokarboksylanu magnezu). Są to składniki, które nie wykazują działania komedogennego, zatem nie będą powodowały zaskórników. Dodatkowo niektóre wyciągi roślinne (z lawendy, z topoli czarnej) mają właściwości antybakteryjne i przeciwzapalne, dzięki czemu mogą przeciwdziałać powstawaniu niedoskonałości.
Czy wyciskać zaskórniki?
Zaskórników lepiej nie wyciskać. I tak nie przyniesie to trwałych efektów, a podczas wyciskania realne jest uszkodzenie skóry. Powstanie wtedy ranka, po której może zostać blizna. Ponadto ryzykujemy, że zaskórników zrobi się jeszcze więcej.
Usuwanie zaskórników w gabinecie kosmetycznym
Z problemem zaskórników warto udać się do gabinetu kosmetycznego. Doświadczony specjalista doradzi nam zabiegi, które pozwolą głęboko oczyścić skórę.
Do popularnych metod zwalczania zaskórników należą peelingi chemiczne. Kosmetolog dobiera odpowiedni do potrzeb cery kwas – np. kwas migdałowy, który działa łagodnie, lub kwas glikolowy, który silniej penetruje skórę. Po nałożeniu kwasu na skórę dochodzi do usunięcia zrogowaciałego naskórka i oczyszczenia ujść gruczołów łojowych, dzięki czemu zaskórniki znikają. Zmniejsza się też ryzyko ich ponownego utworzenia, ponieważ kwasy działają seboregulująco. Dodatkowe korzyści wynikające z zabiegu to odmłodzenie skóry, rozjaśnienie przebarwień oraz redukcja zmarszczek i blizn.
Ciekawym sposobem na zaskórniki jest Aquapure. To zabieg bankietowy, co oznacza, że poprawę wyglądu skóry uzyskamy od razu. W tym zabiegu na skórę działa się różnymi, specjalnymi płynami, które kolejno: delikatnie złuszczają martwe komórki naskórka, rozpuszczają zalegające sebum i normalizują jego wydzielanie, stymulują regenerację skóry. Ponadto stosuje się cztery różne głowice, które wzmacniają efekty zabiegu. Na koniec skóra jest oczyszczona, odświeżona, wygląda zdrowo i promiennie.
Podsumowanie
Zaskórniki to problem, z którym zmaga się wiele osób. Mogą być konsekwencją życia w zanieczyszczonym środowisku, nieprawidłowej diety i złej pielęgnacji, ale też stresu, różnych zaburzeń hormonalnych, czy nawet genów. Co pomoże zwalczyć zaskórniki? Nie wszystkie czynniki, które je powodują, jesteśmy w stanie wyeliminować. Jednak zmiana nawyków żywieniowych na zdrowsze, używanie dobrych kosmetyków, a w razie potrzeby leczenie specjalistyczne i wizyta w gabinecie kosmetycznym to działania, które możemy podjąć, aby pozbyć się zaskórników.
Bibliografia:
1. Malinka W. (1999) Zarys chemii kosmetycznej. Volumed, Wrocław
2. Keis K. et al. Investigation of penetration abilities of various oils into human hair
fi bers. J Cosmet Sci, 2005
