Łuszczenie skóry na głowie

Łuszczenie skóry na głowie powoduje nie tylko dyskomfort estetyczny, ale często też wzbudza niepokój. Za tym objawem mogą kryć się różne przyczyny, zaczynając od błędów pielęgnacyjnych i kończąc na chorobach skóry. Co zatem może oznaczać łuska na głowie? I jak sobie z nią poradzić?

Spis treści:

1. Łuszcząca się skóra głowy – sucha skóra głowy
2. Łuszczenie skóry na głowie a łupież
3. Łuska na głowie jako objaw łojotokowego zapalenia skóry
4. Łuszczenie skóry na głowie w grzybicy
5. Łuszcząca się skóra głowy jako objaw łuszczycy
6. Dermokosmetyki Psorisel w pielęgnacji skóry głowy z łuszczycą
7. Łuszczenie skóry na głowie u dzieci – co może oznaczać?
8. Podsumowanie

Łuszcząca się skóra głowy – sucha skóra głowy

Łuszczenie skóry na głowie przeważnie spowodowane jest jej przesuszeniem. Skóra złuszcza się wtedy drobnymi płatkami, przypominającymi łupież suchy. Może temu towarzyszyć uczucie jej ściągnięcia, napięcia, swędzenia, podrażnienia. Zwykle pogorszeniu ulega również kondycja włosów. Stają się matowe i łamliwe, wolno rosną i czasami wypadają nadmiernie.

Jakie mogą być przyczyny nadmiernej suchości skóry głowy? Najczęściej wymienia się:

• źle dobrane kosmetyki,
• za częste stosowanie silnie oczyszczających szamponów oraz peelingów do skóry głowy,
• używanie gorącej wody podczas mycia włosów,
• suszenie włosów gorącym nawiewem,
• stosowanie zawierających alkohol lakierów i pianek do włosów,
• farbowanie włosów, zwłaszcza farbami zawierającymi amoniak,
• długotrwałą ekspozycję na promieniowanie słoneczne,
• narażenie na mróz i wiatr,
• przegrzewanie skóry głowy przez noszenie czapki,
• słabe nawodnienie skóry od wewnątrz,
• niewłaściwą dietę,
• przewlekły stres.

Wiele z powyższych przyczyn da się łatwo wyeliminować. Można zaopatrzyć się w dobre kosmetyki, dostosowane do potrzeb skóry głowy, i używać ich z odpowiednią częstotliwością. W szamponach, odżywkach i wcierkach warto szukać składników nawilżających i kojących, jak np. pantenol, witamina E, kwas hialuronowy, NMF (naturalny czynnik nawilżający), mocznik. Należy unikać agresywnych farb do włosów i środków do stylizacji, zastępując je odpowiednikami o łagodniejszych składach. Warto pozwolić włosom schnąć naturalnie lub suszyć je zimnym nawiewem. Wskazane jest też osłanianie skóry głowy przed słońcem, mrozem i wiatrem poprzez noszenie nakryć.

Zobacz czego objawem może być łuszcząca się skóra

Łuszczenie skóry na głowie a łupież

Łuszczenie skóry na głowie obserwuje się także w przypadku łupieżu. Jego przyczyną jest kolonizacja skóry przez grzyby drożdżopodobne z rodzaju Malassezia. Grzyby te chętnie rozwijają się na przetłuszczającej skórze głowy, ponieważ żywią się lipidami obecnymi w sebum. Gdy dojdzie do ich namnożenia, wywołują stan zapalny, co przyśpiesza czas złuszczania się martwego naskórka i powoduje łupież.

Jak odróżnić łupież od łuszczenia spowodowanego suchością skóry głowy? Z reguły w łupieżu białe płatki naskórka są bardziej tłuste lub wilgotne i występuje łojotok. Wyróżniamy jednak także łupież suchy, w którym płatki są drobne, liczne i przypominają te pojawiające się na suchej skórze głowy. Jeśli po wprowadzeniu środków przeciwłupieżowych objawy nie ustępują, najprawdopodobniej mamy do czynienia z przesuszeniem skóry, a nie łupieżem.

W większości przypadków łupież daje się szybko pokonać za pomocą szamponów przeciwłupieżowych dostępnych w drogeriach i aptekach. W sytuacji, gdy problem uparcie nawraca, konieczne jest poszukanie przyczyny. Być może winna jest dieta, którą należałoby zmienić, lub problemy hormonalne, które trzeba leczyć. Bardzo nasilony łupież, obejmujący oprócz owłosionej skóry głowy również brwi, wymaga konsultacji z dermatologiem.

Łuska na głowie jako objaw łojotokowego zapalenia skóry

Możemy podejrzewać łojotokowe zapalenie skóry (ŁZS), jeśli łuska na głowie jest tłusta lub sucha, biała lub żółtawa, towarzyszy jej świąd i zaczerwienienie skóry, a czasami strupy, nadżerki i przeczosy. Oprócz skóry głowy, zmiany mogą obejmować brwi, małżowiny uszne, fałdy nosowo-wargowe i inne miejsca, w których jest dużo gruczołów łojowych.

ŁZS to przewlekła, nawrotowa choroba o podłożu zapalnym, której przyczyną jest wzmożona aktywność gruczołów łojowych, nadmierne namnożenie się drożdżaków Malassezia oraz pewne czynniki immunologiczne lub hormonalne. Często charakteryzuje się sezonowością – jej objawy pogarszają się jesienią i zimą.

Leczenie łojotokowego zapalenia skóry polega przede wszystkim na stosowaniu odpowiednich środków miejscowych, mających postać szamponów i płynów. Przy dużym nasileniu zmian wdrażane są również leki ogólne. Ważnym uzupełnieniem leczenia jest pielęgnacja skóry, najlepiej dermokosmetykami wspomagającymi złuszczanie naskórka, przywracającymi skórze właściwe nawilżenie i kojącymi.

Łuszczenie skóry na głowie w grzybicy

Łuszczenie skóry na głowie może być symptomem grzybicy. Ta choroba zakaźna objawia się również silnym swędzeniem, zaczerwienieniem oraz wrażliwością skóry głowy na dotyk. W okolicy mieszków włosowych często występują guzki, które bolą i ropieją. Obserwuje się nadmierne wypadanie włosów, a w niektórych przypadkach łysienie.

Na zarażenie grzybicą narażone są osoby w każdym wieku, a zwłaszcza osoby z obniżoną odpornością, niedożywione, prowadzące stresujący tryb życia lub cierpiące na zaburzenia hormonalne i różne schorzenia, przyjmujące leki immunosupresyjne czy będące po długotrwałej antybiotykoterapii.

Do rozwoju grzybicy może doprowadzić kilka rodzajów grzybów i na tej podstawie wyróżnia się:

• grzybicę strzygącą – wywoływana jest przez dermatofity Trichophyton spp. Występuje głównie u dzieci, ponieważ przed wiekiem dojrzewania nie mają one jeszcze ochronnej warstwy łoju na skórze. Grzybica strzygąca powoduje łamanie włosów tuż przy powierzchni skóry głowy, przez co włosy wyglądają na nierówno przystrzyżone. Ponadto włosy mają szarawy odcień, a na powierzchni skóry głowy są widoczne czarne punkciki,
• grzybicę drobnozarodnikową – powoduje ją grzyb Microsporum audouinii. Choroba jest wysoce zakaźna i stanowi najczęściej występującą postać grzybicy u dzieci. Dochodzi w niej do równego łamania się włosów na kilka milimetrów przy skórze głowy. Włosy otoczone są szarą pochewką, a na skórze głowy występują szare łuski. Niekiedy na włosach gołym okiem można dostrzec białe ziarenka – są to zarodniki grzybów.
• grzybica woszczynowa – za jej występowanie odpowiedzialny jest grzyb Trichophyton schoenleinii. Choroba charakteryzuje się tym, że wokół mieszków włosowych tworzą się tarczki woszczynowe, czyli duże, głęboko umiejscowione żółte strupy. Usunięcie tarczek prowadzi do utworzenia się blizn i trwałej utraty włosów.

Jak odróżnić grzybicę skóry głowy od innych chorób? Najlepiej wykonać badanie mykologiczne, w którym pobiera się zeskrobiny chorobowo zmienionego naskórka, a następnie ogląda się je pod mikroskopem. Badanie polega również na założeniu hodowli mykologicznej. Pobrany materiał umieszczany jest na specjalnej pożywce, która umożliwia wzrost grzybów. Ponadto dermatolog może obejrzeć zmiany w świetle lampy Wooda. Na podstawie występowania określonej fluorescencji bądź jej braku, może potwierdzić lub wykluczyć obecność danego rodzaju grzyba.

Leczenie grzybicy opiera się na środkach farmakologicznych do stosowania miejscowego i ogólnego. Kuracja trwa zwykle kilka miesięcy. Aby skrócić czas leczenia, specjalista może zalecić ogolenie włosów.

Łuszcząca się skóra głowy jako objaw łuszczycy

Nawarstwiająca się, srebrzysto-biała łuska na głowie może wskazywać na łuszczycę. Chorobę tę można podejrzewać zwłaszcza wtedy, gdy:

• łuszczyca występuje już w rodzinie,
• zmiany pojawiają się na czole, karku i za uszami,
• łuszczące wykwity zajmują również inne miejsca na ciele, szczególnie łokcie, kolana i okolicę krzyżową,
• objawy skórne pojawiły się po przebyciu infekcji bakteryjnej lub wirusowej lub doświadczeniu silnego stresu.

Łuska pokrywa odgraniczone od skóry czerwone wykwity, które przypominają płaskie grudki lub plamy. Są one wrażliwe na dotyk. Zdrapanie łuski powoduje wystąpienie punktowego krwawienia (objaw Auspitza) oraz odsłania lśniącą powierzchnię (objaw świecy stearynowej).

Zmianom skórnym towarzyszy uporczywy świąd skóry. Nie należy jednak się drapać, ponieważ w ten sposób można doprowadzić do powstania nowych wykwitów, jak również spowodować wypadanie włosów.

Łuszczyca jest chorobą o podłożu genetycznym i autoimmunologicznym, tak więc nie można się nią zarazić. Jest to choroba przewlekła, nawrotowa, z okresami zaostrzeń i remisji. Występowanie zmian skórnych najczęściej obserwuje się wiosną i jesienią.

W łuszczycy skóry głowy leczenie zaczyna się od stosowania miejscowych środków złuszczających, które umożliwiają pozbycie się nawarstwionego naskórka. Są to preparaty zawierające kwas mlekowy, kwas salicylowy, mocznik. Następnie stosuje się środki działające przeciwzapalnie, np. glikokortykosteroidy, pochodne witaminy D, cygnolinę. Przy dużej intensywności objawów, gdy leczenie miejscowe nie wystarcza, włączane są leki ogólne, np. metotreksat, acytretyna, cyklosporyna.

Uzupełnieniem leczenia łuszczycy jest pielęgnacja.

Dermokosmetyki Psorisel w pielęgnacji skóry głowy z łuszczycą

Ponieważ skóra w łuszczycy jest bardzo sucha i nadmiernie zrogowaciała, przez co może pękać i łatwo ulega podrażnieniom, duże znaczenie ma traktowanie jej odpowiednimi kosmetykami. Powinny działać kojąco, nawilżająco i zmiękczać stwardniałą warstwę naskórka, aby zapobiegać narastaniu łuski.

Tak działają na przykład dermokosmetyki Psorisel. Powstały z myślą o wspieraniu walki z łuszczycą, aby przynosić ulgę przy dokuczliwym swędzeniu, podrażnieniu i suchości skóry.

To trzy produkty ze specjalnie dobranymi składnikami aktywnymi:

• szampon Psorisel – łagodnie oczyszcza, wycisza stany zapalne, zmniejsza swędzenie i łuszczenie. Zawiera dziegieć brzozowy, tradycyjnie stosowany na łuszczycę ze względu na właściwości normalizujące łuszczenie i odkażające. Ponadto szampon ma w składzie kojącą betainę, która równocześnie głęboko nawilża, oraz ekstrakt z wierzby białej, wyciszający stany zapalne i ułatwiający złuszczanie warstwy rogowej naskórka,
• emulsja Psorisel – natłuszcza przesuszoną skórę głowy oraz łagodzi uczucie świądu, pieczenia i podrażnienia. Zawiera dwa cenne oleje – z czarnuszki i lniany, które łagodzą stany zapalne, natłuszczają i nawilżają skórę oraz odżywiają cebulki włosów. Do tego mocznik, zmiękczający zrogowaciały naskórek i ułatwiający jego usuwanie, oraz ichtiol, łagodzący świąd i stany zapalne,
• płyn Psorisel – powoduje natłuszczenie przesuszonej skóry i złuszcza jej zrogowaciałą warstwę. Znajdziemy w nim kwas salicylowy, który skutecznie złuszcza martwy naskórek, oraz kwas mlekowy, działający zmiękczająco i nawilżająco. A także cztery oleje – konopny, ze słodkich migdałów, z nasion czarnej porzeczki i rycynowy, dzięki którym skóra staje się natłuszczona, gładsza i ukojona.

Stosując na co dzień dobre kosmetyki, jak zestaw Psorisel, możemy wspomóc leczenie łuszczycy. Zawarte w nich składniki keratolityczne pomagają usuwać zrogowaciałą łuskę, co poprawia przenikanie leków. Z kolei składniki natłuszczające działają zmiękczająco i chronią skórę przed wpływem czynników zewnętrznych oraz utratą wody. Zapobiegają też tworzeniu się bolesnych pęknięć i łagodzą uczucie świądu.

Łuszczenie skóry na głowie u dzieci – co może oznaczać?

U niemowląt i maluchów do 2. roku życia łuszcząca się skóra głowy może być objawem ciemieniuchy, czyli dziecięcej postaci łojotokowego zapalenia skóry. Ciemieniucha zwykle pojawia się między 2. a 10. tygodniem życia, powodując żółte, tłuste, dość ściśle przylegające łuski na skórze głowy i czasami też na twarzy lub w okolicach tułowia. Nie jest to nic groźnego ani bolesnego dla dziecka, jedynie wygląda nieestetycznie. Wskazane jest usuwanie łusek poprzez ich zmiękczenie oliwką lub olejem, np. kokosowym, a następnie wyczesywanie szczotką o miękkim włosiu.

Inną przyczyną łuszczenia się główki dziecka może być źle dobrany szampon, wysuszający skórę. Wystarczy wówczas zamienić kosmetyk na inny, by zauważyć poprawę.

Jeśli łuszczeniu i suchości towarzyszy silny świąd, a skóra jest zaczerwieniona i pokryta pęcherzykami, koniecznie należy pokazać zmiany lekarzowi. Być może dziecko cierpi na atopowe zapalenie skóry (AZS), chorobę o podłożu alergicznym. Pierwsze objawy AZS zazwyczaj ujawniają się między 3. a 6. miesiącem życia.

Niewykluczone, że łuszczenie skóry na głowie oznacza łuszczycę. Ta choroba może pojawić się w każdym wieku, u dzieci najczęściej około 10. roku życia, ale chorują też dzieci młodsze i niemowlęta. Pierwszymi objawami są płaskie, czerwone, dobrze odgraniczone od reszty skóry grudki, które pokrywa nawarstwiająca się łuska. Przebieg łuszczycy u dzieci jest zwykle łagodniejszy, niż u dorosłych.

Białe płatki na skórze głowy, a czasami do tego lekkie swędzenie, to objawy, które mogą zwiastować łupież. Pojawienie się łupieżu u dziecka jest zwykle wynikiem zbyt rzadkiego mycia włosów lub niedokładnego spłukania szamponu. Najczęściej dotyczy dzieci powyżej 5. roku życia.

MASZ ŁUSZCZYCĘ?
POZNAJ KOMPLEKSOWE DERMOKOSMETYKI NA ŁUSZCZYCĘ

Podsumowanie

Łuska na głowie to tak nieswoisty objaw, że istnieje co najmniej kilka możliwych przyczyn jej powstawania. Gdy wykluczymy błahe powody, jak niewłaściwą pielęgnację, doprowadzającą do przesuszenia skóry, możemy podejrzewać różne choroby dermatologiczne. Ze względu na podobieństwo objawów, nie jest łatwo je od siebie odróżnić i można np. pomylić łuszczycę z łojotokowym zapaleniem skóry lub grzybicą. Dlatego powinniśmy udać się do specjalisty. Dzięki szczegółowej diagnostyce, która może uwzględniać m.in. dermatoskopię owłosionej skóry głowy, badanie mykologiczne oraz histopatologiczne wycinka skóry, dowiemy się, jaka jest prawdziwa przyczyna łuszczenia skóry na głowie.

Bibliografia:

1. Girolomoni G., Gisondi P., Łuszczyca a układowa odpowiedź zapalna, 2010
2. Reich A., Szepietowski J., Adamski Z., Chodorowska G., Kaszuba A., Krasowska D., Lesiak A., Maj
3. J., Narbutt J., Osmola-Mańkowska A., Owczarczyk-Saczonek A., Owczarek W., Placek W., Rudnicka L., Łuszczyca. Rekomendacje diagnostyczno-terapeutyczne Polskiego Towarzystwa Dermatologicznego. Część I: łuszczyca łagodna, 2018